Çocuklarda Dikkat ve Organizasyon Becerileri Nasıl Geliştirilebilir?

Çocuklarda Yürütücü İşlev Becerileri Nasıl Geliştirilebilir?

3-5 yaş arası çocuklar için Yürütücü Fonksiyon Faaliyetleri

Çocukların yürütücü işlevi ve öz düzenleme becerileri bu dönemde hızlı bir şekilde gelişir; bu nedenle faaliyetleri her çocuğun becerisine uygun hale getirmek önemlidir. Küçük çocuklar öğrenme kuralları ve yapılarında çok fazla desteğe ihtiyaç duyarken, büyük çocuklar daha bağımsız olabilir. Asıl amaç, çocukları yetişkin düzenlemeleriyle sınırlı kalmaktan uzaklaştırmaktır, bu nedenle çocuk hazır göründüğünde sağladığınız desteği azaltmaya çalışın.

Hayali oyun

Hayali oyun sırasında çocuklar, rollerle ilgili eylemlerini yönlendirmek için kurallar geliştirirler. Ayrıca, karmaşık fikirleri göz önünde bulundururlar ve bu kurallara uymak için hareketlerini şekillendirirler, dürtüleri veya “rolüne uymayan eylemleri” engellerler. Doktorun ofisine gitmek gibi genellikle gerçek hayatlarından fikirler alırlar. Hasta gibi davranabilirler, doktor tarafından muayene edilebilir ve iğne olabilirler. “Doktor”, doktor gibi konuşur ve davranır (sakin ve güven verici), “hasta çocuk”, hasta bir çocuk gibi konuşur ve davranır (üzgün ve korkmuş) ve “ebeveyn” rolündeki çocuk, ebeveyn gibi konuşur ve davranır (kaygılanmış ve düşünceli). Küçük çocuklar tek başlarına oynama eğilimindeyken, bu yaş aralığındaki çocuklar birlikte oynamayı öğrenirler ve sıklıkla birbirlerinin davranışlarını düzenlerler ki bu durum öz düzenlemeyi geliştirmede önemli bir adımdır.

Üst düzey hayali oyunu desteklemenin yolları:

Çocukların senaryo ve rol yapma hakkında yeterince bilgi sahibi olmalarını sağlamak için onlara kitaplar okuyun, birlikte gezilere gidin ve videoları kullanın.
Bu tür bir oyunu teşvik etmek için çeşitli aksesuarlar ve oyuncaklar hazırlayın. Daha küçük çocuklar oyunun başlaması için daha gerçekçi malzemelere ihtiyaç duyabilirler (örneğin, oyuncak tıbbi kitleri), daha büyük çocuklar ise malzemeleri başka amaçlarla kullanabilirler (örneğin, tuvalet kağıdı kartonundan kırık kol yapmak). Bilinen nesnelerin farklı bir şekilde kullanılması, bilişsel esnekliği de geliştirmektedir.
Çocukların kendi oyunlarını yapmalarına izin verin. Çocuklar neyin gerekli olduğunu belirlemeli, bu bilgiyi akılda tutmalı ve sonra dikkatlerini dağıtmadan takip etmelidir. Ayrıca, seçici dikkat, çalışma hafızası ve planlama da kullanılır. Asıl plan işe yaramazsa, çocukların bilişsel esnekliklerine meydan okuyarak fikirlerini düzeltmeleri ve tekrar denemeleri gerekir.
Öz düzenlemeyi geliştirmek için tasarlanmış bir erken eğitim programında belirtildiği gibi, oyun planları oyunu organize etmek için iyi bir yöntem olabilir. Çocuklar, kim olacaklarına ve oynamaya başlamadan önce ne yapacaklarına karar verir ve planlarını kağıda çizer. Planlama, çocukların önce düşündükleri ve sonra hareket ettikleri, böylece inhibisyon becerilerini çalıştırdıkları anlamına gelir. Bir gruptaki oyun planlaması aynı zamanda çocukları birlikte planlamaya, bu planları göz önünde bulundurmaya ve etkinlik sırasında uygulamaya teşvik eder. Sözlü dilin yanı sıra sosyal problem çözmeyi de teşvik eder.

Hikaye Anlatma

Çocuklar hikaye anlatmayı sever. İlk hikayeleri, genellikle her biri öncekiyle ilgili olan ancak daha büyük bir yapıya sahip olmayan bir dizi olaylardır. Pratik ile çocuklar daha karmaşık ve organize hikaye konuları geliştirir. Hikaye anlatımının karmaşıklığı arttıkça, çocuklar bilgiyi çalışma hafızasında tutmayı ve kullanmayı pratik ederler.

Çocukların hikaye anlatıcılığını desteklemenin yolları:

Çocukları size hikayeler anlatmaya teşvik edin ve çocuğunuzla beraber okumanız için onları bir yere yazın. Çocuklar ayrıca resim yapabilir ve kendi kitaplarını yaratabilirler. Hikayeyi yeniden okumak, resimlere bakarak veya kelimeleri okuyarak, daha fazla organizasyonu ve daha fazla ayrıntılandırmayı destekler.
Grup hikayeleri anlatın. Bir çocuk hikayeye başlar ve gruptaki her kişi buna bir şeyler ekler. Çocukların birbirlerine dikkat etmesi, hikayedeki beklenmedik gelişmeleri takip etmeleri, hikaye gidişatına eklemeler yapmaları gerekir, böylelikle dikkatlerini, çalışma hafızalarını ve kendi kendilerini kontrol etmeyi öğrenirler.
Çocukların yazdıkları hikayeleri gerçek hayata geçirmelerini sağlayın. Hikaye, çocukların eylemlerini yönlendirir, hikayeye katılmalarını ve takip etmelerini gerektirir ve hikayede yeni bir gidişat oluşturma dürtülerini engeller.
İki dilli aileler kendi dillerinde hikayeler anlatabilir. Araştırmalar, çok dilliliğin her yaşta çocuklarda çeşitli yürütücü işlev becerileri için faydalı olabileceğini göstermektedir, bu nedenle ikinci bir dilde akıcılığı teşvik etmek önemlidir.

Hareket zorlukları:

Şarkılar ve oyunlar

Şarkıların ve hareket oyunlarının talepleri yürütücü işlevi desteklemektedir, çünkü çocuklar belirli bir ritme göre hareket etmek zorundadırlar aynı zamanda sözleri ve eylemleri müzikle senkronize etmelilerdir. Bu görevlerin tümü engelleyici kontrol ve çalışma hafızasına katkıda bulunur. Bu şarkıların ve oyunların, daha fazla öz düzenleme becerisi geliştirmesi için çocukların ilgisini çekmesi ve giderek daha karmaşık hale gelmesi önemlidir.

Çocuklara tırmanma yapıları, denge kirişleri, tahterevalliler gibi malzemeler yoluyla kendilerini fiziksel olarak test etmeleri için pek çok fırsat sunmak; engel atlamaları ve karmaşık hareketleri teşvik eden oyunlar (atlama, dengeleme, vb.) gibi çocuklar için zorluklar belirlemek de onlar için eğlenceli olabilir. Çocuklar yeni ve zor aktiviteler denediklerinde bir hedefe ulaşmak için odaklanmaları, eylemlerini izlemeleri, düzeltmeleri ve sürekliliği sağlamaları gerekir.
Çocuklar için çevresel uyaranları azaltmalarını ve dikkatlerini yoğunlaştırmalarını gerektiren daha sessiz aktiviteler yaptırarak dikkat kontrolünü teşvik edin; örneğin, bir denge aleti veya yavaş nefes alma gerektiren yoga pozları kullanmak gibi.
Biraz müzik çalın ve çocukların çok hızlı şekilde sonrada yavaşça dans etmelerini sağlayın. Donma dansı da eğlencelidir ve çocuklardan belirli pozisyonlarda donmalarını isteyerek zorlaştırılabilir. Müzik durduğunda çocuklar, eylemlerini durdurmalı ve dikkatlerini gösterilen şekle kaydırıp resimdeki şekli taklit etmeleri beklenir.
Tekrarlanan ve daha önceki bölümlere ekleyerek giden şarkılar (sözler veya hareketler yoluyla), çalışma hafızası için çok iyidir, She’ll Be Coming ’Round the Mountain, Bought Me a Cat şarkılarındaki hareketler ve sözler veya Green and Speckled Frogs gibi tekrar eden şarkılar (Alfabe Şarkısı) örnek olarak verilebilir.
Circle ’Round the Zero gibi geleneksel şarkı oyunları da eğlencelidir. Partner bulmak gibi karışık eylemler dikkat dağılımı olmadan tamamlanmalıdır.

Sessiz oyunlar ve diğer aktiviteler

Eşleştirme ve sıralama etkinlikleri hala eğlencelidir, ancak şimdi çocuklardan bilişsel esnekliği teşvik ederek farklı kurallara göre sıralama yapmaları istenebilir. Çocuklar ilk önce tek bir kurala göre sıralama yapabilir veya eşleştirebilir (renk gibi) ve ardından hemen yeni bir kurala geçebilir (şekle göre). Daha zorlu bir versiyon için, eşleştirme oyunu oynayın, ancak her bir çift için kuralı değiştirin. Quirkle ve S’Match, bilişsel esnekliği bu şekilde zorlayan oyunlardır. Alternatif olarak çocukların söylenenin aksine bir kartı işaretlemesi gereken bir tombala ya da loto oyunu oynayabilirsiniz. Çocuklar, oyunun kurallarını hatırlarken, eşleşen resmi işaretleme eğilimini engellemek zorundadırlar.
Giderek daha karmaşık olan bulmacalar, bu yaştaki çocukların görsel çalışma hafızasını ve planlama becerilerini geliştirir.
Yemek pişirme aynı zamanda genç çocuklar için çok eğlencelidir. Talimatları beklerken kendilerini tutarlar, karmaşık talimatları akıllarında tutarken hafızalarını çalıştırırlar ve ölçüp sayarken dikkatlerine odaklanırlar.

5-7 yaş arası çocuklar için Yürütücü Fonksiyon Faaliyetleri

Oyunlar, çocukların yürütücü işlevini ve öz düzenleme becerilerini geliştirir ve bu becerileri farklı şekillerde uygulamalarını sağlar. Bu yaşta çocuklar, kuralları olan oyunlardan zevk almaya başlar, ancak bunu çok çeşitli ilgi ve becerilerle yaparlar. Bu becerileri geliştirmenin önemli bir yönü sürekli bir zorlukla karşılaştırması olduğu için, her çocuk için zor ama fazla da zorlayıcı olmayan oyunları seçmek önemlidir. Çocuk oyuncular bu oyunlara aşina olduklarında, yetişkin müdahalesini en kısa zamanda azaltmaya çalışın; çocuklar için buradaki zorluk, kuralları bağımsız olarak hatırlaması ve uygulamasıdır. Çatışmalar olabileceği için bazı tekniklerle hazır olun. Yazı tura atmak veya pipet çekmek, kendini düzenlemeyi geliştirmek için tasarlanmış bir erken eğitim programı olan Tools of the Mind tarafından kullanılan bazı yöntemlerdendir.

Kart oyunları ve tahta oyunları

Oyuncuların belirli kartların yerini hatırlamalarını gerektiren oyunlar, çalışma belleğini kullanmak için mükemmeldir. En basit örneği, çocukların kartları açtıkları ve kibritlerin yerlerini hatırlamaları gereken Konsantrasyon gibi oyunlardır. Daha karmaşık bir seviyede olan oyunlar, Go Fish, Eski Hizmetçi, Mutlu Aileler ve gibi kartların türlerini hatırlamakla beraber konumlarını da takip etmeyi gerektiren oyunlardır.
Çocuğun oyun kartlarını, şekline veya numarasına göre eşleştirebileceği oyunlar da bilişsel esneklik pratiği için alternatif olabilir. Çılgın Sekizler, Uno ve Spoons örnek olarak verilebilir.
Hızlı tepki ve takip gerektiren oyunlar da dikkat ve inhibisyon için mükemmeldir. Snap ve Slapjack bu kategoriye giren kart oyunlarıdır.
Belirli stratejileri içeren herhangi bir masa oyunu, ilerdeki birkaç hamle için bir plan yapmak ve akılda tutmak için önemli fırsatlar sunar, farklı parçalarla ilgili çeşitli kuralları göz önünde bulundurur ve rakibin hareketlerine cevap olarak stratejiyi ayarlar. Strateji geliştirirken, bir çocuğun çalışma hafızası, engelleyici kontrolü ve esnekliği, plana dayalı, etkin oyunu desteklemek için birlikte çalışmak zorundadır., mancala, dama ve çin daması, bu yaştaki çocuklar için bu tür oyunlardandır.

Fiziksel aktiviteler/oyunlar

Dikkat ve hızlı yanıt gerektiren oyunlar, çocukların dikkat ve inhibisyonu uygulamalarına yardımcı olur. Örnek olarak Donma dansı (müzikal heykeller); müzikal sandalyeler; Kırmızı Işık, Yeşil Işık; veya daha küçük çocuklar için Ördek, Ördek, Kaz verilebilir. Bu oyunların bazıları, başkalarının hareketlerini zihinsel olarak takip etmek ve aynı zamanda çalışma hafızasına meydan okumak için “O” olan kişiyi de gerektirir; Bu oyunlar arasında Tilki tilki saatin kaç sayılabilir. Diğerleri, çocukların bir harekete geçmek için “sihirli bir kelimeyi” bekledikleri Sihirli Kelime Oyunu gibi seçici cevaplar ve inhibisyon gerektirir.
Dört kare, yakar top gibi hızlı hareket eden top oyunları, sürekli izleme, kurallara uyma, hızlı karar verme ve kendi kendini kontrol etmeyi gerektirir.
Simon Says (Simon diyor ki) dikkat, engelleme ve bilişsel esneklik için harika bir oyundur, çocuklar uymaları gereken kuralları takip edip gerektiğinde hareketlerini değiştirmelilerdir.
Artık çocuklar, organize sporlar gibi yapılandırılmış fiziksel aktivitelerden zevk alacak yaşa gelmişlerdir. Koordinasyon gerektiren ve futbol gibi aerobik egzersiz sağlayan oyunlar dikkat becerilerini destekler. Yoga ve Tekvando gibi dikkat ve hareketi birleştiren fiziksel aktiviteler de çocukların dikkatlerine odaklanma ve eylemlerini kontrol etme yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olur.

Hareket / şarkı oyunları

Taklit oyunlarında, çocuğun taklit yapan modelin eylemlerini aklında tutması gerekir. bunlara bir örnektir, ikinci kısımda model oyunu izler (“Ben de yapabilirim” der).
Daha önceki bölümlere eklenerek tekrar eden şarkılar (sözler veya hareketler yoluyla) çalışma hafızasını çalıştırır,
Sırayla şarkı söylemek, daha büyük çocuklar için çalışma belleği ve inhibisyonu çalıştırır. Çek çek küreği çek şarkısı başlamak için basit bir oyundur, ancak daha karmaşık birçok oyun vardır.
Karmaşık alkış ritimleri aynı zamanda çalışma hafızası, inhibisyon ve bilişsel esnekliği geliştirir ve birçok kültürde çocuklar arasında popüler olmuştur.

Strateji ve yansıtma gerektiren sessiz faaliyetler

Çocuklar bu yaşta gittikçe daha bağımsız hale gelir ve labirentler, basit kelime bulmacaları, eşleştirme oyunları vb. içeren bulmaca ve zeka kitapları, dikkat ve problem çözme becerilerini (çalışma belleği ve bilişsel esneklik gerektiren) geliştirir.
Yapbozların nasıl çözüleceği ile ilgili kuralların olduğu mantık ve muhakeme oyunları çocuklarınız için ilginçleşmeye başlar, çalışma belleği ve bilişsel esneklik becerilerini geliştirmelerini sağlar. Bir oyun ve bulmaca şirketi olan ThinkFun, Traffic Jam ve Chocolate Fix gibi çekici ve yaşa uygun sürümler sunarken, Mastermind, daha küçük çocuklar için daha basit bir sürümü olan eski bir oyundur. Eğitici online oyun siteleri de pek çok benzer aktivite sunar.
Tahmin oyunları da popülerdir ve oyuncuların potansiyel teorileri geliştirirken, önceki yanıtları göz önünde bulundurmaları için çalışma hafızasını ve esnek düşünceyi kullanmalarını gerektirir. Farklı renk, boyut ve şekillerde bloklarla oynanan oyunlar çocuklar hangi özelliğin veya belirli niteliklerin kümenin kuralını belirlediğini tahmin etmeye çalışırlar.
I Spy (gözümle bir nesne görüp onu tarif etme )ve bu oyundan türetilen kitaplar, çocukların kategorizasyon hakkında düşünmelerini ve doğru nesne türünü ararken seçici dikkat göstermelerini gerektirir.

Çocuklarda Dikkat ve Organizasyon Becerileri Nasıl Geliştirilebilir?