Çocuğumu Yeni Gelen Bir Kardeşe Nasıl Hazırlayabilirim ?

Çocukların yeni bebek hakkında olumlu hissetmelerine ve problemli davranışlardan kaçınmalarına yardımcı olma adına

Juliann Garey

Aileye yeni bir bebek getirmek büyük erkek ya da kız kardeş için hem heyecanlı hem de zorlayıcı olabilir. Çocuklara yeni kardeşlerinden nasıl bahsedeceğiniz ve onları aile hayatındaki değişimlere  nasıl hazırlayacağınız çocuğun yaş farkına bağlı olarak değişecektir ama büyüyen aileniz için en iyi ortamı oluşturmak için uzmanların önerdiği bir kaç pratik tavsiye vardır.

İkinci bir çocuğa sahip olacağınız için heyecan duyuyor olabilirsiniz ama ağlayıp bağıran ve büyüyüp abisinin veya ablasının oyuncaklarını çalmayı deneyecek olan bir bebeğin olumlu yanlarının olması büyük çocuk net olarak görmeyebilir. Bebekler kolay değildir. Ve bu durumu kıskanan büyük çocuklar duygularını dışa vurarak  bu geçiş dönemini daha da zor kılacaklardır. Büyük çocuğu önceden bu duruma hazırlamak ve sürece dahil olduğunu hissetmesine yardımcı olmak, sakin ve mutlu bir aile yaşamına doğru başlangıç için iyi bir adımdır.

Ne zaman ve nasıl çocuğunuza söylemelisiniz

Çocuğunuzun yeni bir bebek fikrine alışmak için ne kadar çok zamanı olursa o kadar iyidir. Uzmanlar, annenin hamile olduğunda ve karnının belirginleşir belirginleşmez yeni bir çocuğun geleceğini çocuklarına söylemelerini uygun görürler. Fakat, eğer anne hamileyken sabah bulantıları oluyorsa veya çok küçük yaşta bir çocuğu varsa, ebeveynler yeni bebekten çocuklarına daha erken bahsetmelidirler. İngiliz klinik psikolog Dr. Mandi Silverman’a göre “Çocuklara karşı dürüst olmak her zaman iyidir çünkü bu  durum çocukların ne olacağına dair olan kaygılarını azaltır.”  “Bu yüzden çocuğunuza söylemek için çok uzun beklemeyin.”

”Eğer aile evlatlık ediniyor veya taşıyıcı anne ile bebek sahibi olacaksa , aileye yeni gelecek olan bebek tabii ki de gözle görünür değildir ama kesinlikle bu konuda konuşmaya erkenden başlayın.” diye ekler Dr. Silverman.

Ayrıca ebeveynler, çocukların  bu yeni durumla ilgili her türlü soruyu sormaları için onlara mümkün olduğunca zaman vermeleri gerekir aynı zamanda da çocuğun her bir ebeveynle birlikte özel zaman geçirmesi gerektiği vurgulanmaktadırç “Ebeveynlerin asıl vurgulaması gereken şey bunun aile için pozitif bir şey olacak olmasıdır,” “Bu bir değişimdir – iyi ya da kötü – alışması zaman alacak bir şeydir.”

Bu değişiklikleri çocuğunuza açıklamak için kullandığınız dil gelişimsel ve yaşa uygun olmalıdır. İyi bir değişime ve çocuğun aileye getireceği bütün güzelliklere vurgu yapın. Dr. Silverman ,çocuğunuza “Sevilecek bir kişi daha var,” demenizi önerir . “Zaman geçirilecek yeni bir kişi var. Bebeği yeni şeyler yaparken izlemek ve ona bir şeyler öğretmek eğlenceli olacak. Yeni bir bebek olduğunda tatiller daha da özel olacak.”

Yeni bebeğin gelecek olmasını göklere çıkarmayın

Yeni bir küçük kardeşin olmasını bütün güzel yanlarıyla vurgulamak isteseniz de, büyük çocuk zor olacak yanlardan da haberdar olmalıdır. Çocuğunuzun yaşının uygunluğuna göre çocuğunuza karşı açık olun. Onlara bebeklerin çok iş gerektirdiğini söyleyebilirsiniz. “Kendi başlarına bir şeyler yapamazlar. Kendi kendilerini besleyemezler. Bezlerini değiştirecek birine ihtiyaç duyarlar. Gece uyanabilirler. Ağlarlar. Yüksek sesli olabilir bu. Rahatsız edici de olabilir”. Ama büyük çocuğunuza,  onun uyku saatinde elinizden geldiğince bebeği sessiz ve mutlu tutmaya çalışacağınıza dair rahatlatın. Aynı zamanda büyük çocuğunuza onla da zaman geçirmek için vakit ayıracağınıza dair güvence verin.

Çocuğunuzla birlikte geçirebileceğiniz özel bir zaman ayırın

Çocuğunuzun güvende hissetmesine yardımcı olmak için bir öneri , çocuğunuzla yapabileceğiniz bir ritüel (bir kaç dakikalık oyun zamanı veya okuma olsa bile) oluşturmaktır, bunu her iki ebeveyn de yeni çocuk doğmadan önce uygulayabilir ve yeni bir kardeş geldikten sonra da devam ettirebilir.

Çocuk , bu zamanı kardeşten önce de sonra da ebeveynlerin kendisine ayırdığı  ”sabit bir şey gibi” düşünebilir.

Büyük çocukları sürece dahil edin

Büyük çocuğunuzu, yeni bebeğin geliş hazırlıklarına dahil etmek onun ailedeki bu değişimin ve büyümenin bir parçası olduğunu daha fazla hissetmesine yardımcı olacaktır. Bazı aileler büyük çocuklarını yeni bebeğin odasını dekore etmeye veya onun için yeni oyuncaklar seçmeye dahil eder. “Bazı aileler büyük çocuğu yeni doğacak bebek için isim seçmeye dahil eder,” diye ekler Dr. Silverman.

Gerileme ve diğer yaygın davranışlar

Yeni bir bebeğin gelecek olmasına en iyi hazırlanmış çocuklar bile aniden küçük çocuk gibi davranmaya ve yeni kardeşlerinin aldığı dikkati üstlerine çekmeye çalışmaya başlayabilir. Örneğin, tuvalet eğitimli çocuğunuz  kazara altına yapmaya başlayabilir,  tekrar beze dönmek isteyebilir veya biberona geri dönmek isteyebilir. “Yeni bebek geldiğinde çocuğunuzun geriye yönelik davranışlar sergilemesi normaldir,” der Dr. Carothers. “Bu durum , çocuğun aileye onlara hala ihtiyaç duyduğunu gösterme yoludur ve çocuğun istediği ilgiyi almalarına yardımcı olur.”

Okul çağındaki daha büyük çocukların adalet ve eşitlik algıları çok yüksek ve güçlüdür. Bu yüzden de bebeğin daha farklı ihtiyaçları olsa bile, bebeğe diğer çocuğa göre neden daha farklı davranıldığını anlamayabilirler.  Bu durum da büyük çocuğun yaramazlık yapmasına ve bu durumu eyleme vurmasına sebep olabilir.

Büyük çocuklara kendilerine değer verildiğini hissetmelerine yardımcı olmak için, onlara kendilerini özel hissettirecek yaşlarına uygun işler vermek iyi olabilir. Aynı zamanda büyük çocuğun sergilediği olgun, olumlu davranışları övmek de iyi gelecektir.

Hastanede kalcağınıza dair çocuğunuzu hazırlayın

  • Hastaneye gideceğiniz zaman kafası karışabilir. Ona birkaç gün içinde yeni bebekle eve döneceğinizi açıklayın.
  • Çocuğunuz yokluğunuzda endişeli veya yalnız kalmış hissedecebilir bu yüzden aileden biri veya bir arkadaş çocuğunuza bakmaya geliyorsa bu kişi zamanı onun için özel kılmaya çalışabilir. Çocuğunuzun yapmayı sevdiği önemli rutinleri varsa, bu bilgiyi çocuğunuza bakacak kişi ile önceden paylaşmak iyi bir fikirdir.
  • Eğer çocuk yeterince büyükse, hastanede yeni bebeği ziyaret etmesine izin verin.

Bebek geldiğinde yapılabilecekler

  • Yeni gelen bebeğin günlük rutinlerinde büyük çocuğunuzu nasıl dahil edeceğinizi düşünün. Çocuğunuzu en iyi siz tanıyorsunuz. Bir çocuk temizlemeye yardımcı olmak isteyebilir başka çocuk ise sarılmayı seviyor olabilir. “Mesela yemek zamanında bir çocuk annenin yanında oturup bebek ile anneye veya babaya sarılıyor olabilir. Diğer bir çocuk ise kusma mendilini getiren veya bezi değiştirmeye yardımcı olabilir veya banyo zamanı havluyu tutabilir.”

Farklı yaştaki çocukları bu duruma hazırlamak

 

1-2 yaşındaki çocuklar

  • Bu kadar küçük yaştaki çocuklar yeni bir erkek veya kız kardeşe sahip olacak olmanın tam ne anlama geldiğini anlamayabilirler. Fakat yine de heyecanla yeni bebek hakkında konuşmalısınız.
  • Yeni bebek hakkındaki resimli kitaplara bakın. En azından çocuğunuz “kız kardeş”, “abi” ve “yeni bebek” gibi kelimelere aşina olur.
  • Yeni bebek geldiğinde, büyük çocuğunuz için özel bir şey yapın. Bu şey onu özel bir yere götürmek olabilir, büyükbaba ve büyükanneyle zaman geçirmek olabilir veya küçük bir hediye olabilir.
  • Eğer aileniz bebeğin ismini bebek henüz doğmadan rahatça kullanıyorsa, bu küçük çocukların duruma alışmaları için mükemmel bir yoldur.

2-4 yaşındaki çocuklar

  • Bu yaştaki çocuklar konu ebeveynleri olunca aşırı sahiplenicidirler ve ilgiyi paylaşma düşüncesini de sevmiyor olabilirler. Ailedeki değişime karşı da tahmininizden daha hassas olabilirler. Dr. Carothers’e göre “2-4 yaşındaki çocuklara bunu söylemenin en kolay yolu ailenin büyüyecek olduğunu söylemektir”. “Ona aileye gelecek olan yeni biri olduğunu söyleyin ve bu kişinin de erkek kardeş veya kız kardeş olacağından bahsedin”.
  • Carothers, “Ben bu durumu yeni bir kardeşin ya da küçük bir kardeşin olduğu ve çocuğun da sevdiği bir TV programına, çizgi filme, aktiviteye ya da kitaba bağlarım. Yeni bebek konusunu içeren board kitaplar ve resimli kitaplar uyku zamanı ritüeline eklemek için idealdir. Bu çocukların ‘yeni bebek’ ve ‘küçük erkek kardeş’ veya ‘küçük kız kardeş’  gibi cümlelerle pozitif bağlantı kurmalarını sağlar.
  • Carothers’ın önerdiği bir diğer teknik ise büyük çocuğa özel bir oyuncak bebek almaktır – onun “bebeği” – tutmayı ve ilgilenmeyi pratik yapacağı bir bebek.

4-6 yaş arası çocuklar

  • Carothers bu yaştaki çocuklara bebeklerle ilgili eğlenceli şeyler olduğunun açıklanmasını tavsiye ediyor – onlarla oynayabilirsin – ama aynı zamanda bebek, annenin veya babanın yardımına ihtiyaç duyar. “Bu yüzden bebek anne ve babayla daha fazla birlikte olacak gibi görünebilir, ancak anne ve baba herkesi aynı şekilde sever.” Bu noktada popüler kültür, öğretim aracı olarak kullanılabilir. “Belki 4-6 yaşındakiler Arthur çizgi filmi ( ya da kardeş gelmesiyle alakalı başka bir film )izleyebilir. Kız kardeşi DW’den önce sadece Arthur, annesi ve babası vardı, ve daha sonra DW de geldi ve bir şeyler değişti.”

Okul çağındaki çocuklar

  • Çocuğunuza anlayacağı bir dilde ne olup bittiğini anlatın. Yeni bir bebeğin geliyor olmasının ne anlama geldiğini ve değişikliklerin ne olacağını açıklayın —  bu durumun hem iyi olumlu hem de olumsuz olabilecek taraflarını açıklayın.
  • Büyük çocuğunuzun yeni bebek için bir şeyler hazırlamasına yardımcı olun. Belki çocuğunuz kıyafet veya kitap seçmenize yardımcı olabilir, veya bebeğin odasını düzenleyebilir. Ne yaparsa yapsın, yardımını gerçekten takdir ettiğinizi ve ne kadar iyi bir abla/abi olduğunu söyleyin.
  • Bir diğer öneri ise büyük çocuğun bebeği olan bir aileyle vakit geçirmesini sağlamak ve belki de bir yetişkin denetiminde (büyük çocuklar için) bebeği tutmayı ve nazikçe ona dokunmasını öğretmek olabilir.
  • Oyuncak bir bebekle alıştırma yapmak daha büyük çocuklar için de iyi olabilir. Dr Silverman bir kız kardeş bekleyen çocuk ile bu alıştırmayı uyguladığını anlatıyor. “Ona bazı işaretler verdim, mesela bir bebeği nasıl tutmalısın gibi. Hatta, koltukta otururken kolunun altındaki yastıkla oyuncak bebeği tutmasını da sağladım. Daha sonra annesine abi olmak hakkındaki öğrendiği şeyleri anlatmakta çok heyecanlıydı.”