Çocuğunuzun duygusal gelişimi için sağlıklı bir bağlanma şekli çok önemlidir ve ebeveyn ile çocuk arasındaki iletişim, bağlanmada büyük bir role sahiptir. Bebeklik döneminde,  ce-ee ve el çırpma gibi oyunlar aracılığıyla çocuklarımızla bir bağ kurarız, bununla birlikte bebeklerimizin seslerini taklit eder, göbekleri ile komik sesler çıkarır, ayak parmaklarıyla oynar, şarkılarla sallar, ve dizimizde hoplatırız. Bu tarz gündelik etkileşimler, bebeğinizin özgüven hissini, başkalarına olan güven duygusunu, kendini güvende hissetmesini, karşılıklılığı, mizah ve neşe duygularını kazanmasını sağlar. Bu etkinlikler sayesinde bebekler ile etkileşime girerken onlara hassasiyet ve tepki gösterdiğimizde çocuklarımız bizle nasıl bağ kuracaklarını ve iletişime gireceklerini öğrenirler.

Çocuğunuz büyüdükçe, onla oyuncu bir şekilde iletişim kurmaya devam ederseniz, sağlıklı bağlanma şeklinizi koruyabilirsiniz. Onlar size “benle oyna” dediği zaman, yere oturup onların oyuncak bebekleri, trenleri ve kuleleri ile hayali oyunlar oynarsanız, kendilerini sevilmiş ve değer görmüş hissederler. Çocuklarınız ile kutu oyunları ve diğer eğlenceli oyunlar ile oynayarak bağ kurmanın sonsuz faydasını görürsünüz.

Eğer aileniz iş, hastalık, boşanma, maddi zorluklar, yeni bir kardeşin doğması yada yeni bir eve taşınma gibi etkenler yüzünden stres olduysa, siz ve bebeğiniz bir bağ kurmakta zorlanıyor olabilirsiniz. Bu zor zamanlarda aranızdaki bağ zayıflıyor olabilir çünkü sizin de (anlaşılır bir şekilde) sabrınız azalıyor yada çocuğunuzla vakit geçirmek için zamanınız yetmiyor olabilir. Bu iletişimsizlikler oluştuğunda, çocuğunuz güvensiz, endişeli, yalnız, ve güçsüz hissetmeye başlayabilir; bu sebeple davranışları daha zor hale gelebilir. Birçok disiplin problemleri, çocuklar kendilerini iletişimsiz, güçsüz, güvensiz ve korkmuş hissettiklerinde meydana gelir.

Bağlanmayı güçlendirici oyunlar, bu zor zamanlar için güçlü bir iyileştirici faktördür. Maalesef, sizin en az oynamak istediğiniz zaman, onların en çok oynamaya ihtiyacı olduğu zaman olabilir! Fakat, günde 20-30 dakikalık bir oyunu idare edebilirseniz, çocuğunuz bundan ciddi bir yarar görür. Unutmayın! Bu oyunlarla çocuğunuz ile etkileşime girmek için hiçbir zaman geç kalmış değilsiniz. Çocuğunuz ile ileriki zamanlarda da bağınızı korumak ve iyileştirmek için oynayabilirsiniz.

Gülmek, oyunun faydalı bir parçasıdır. Araştırmalar, kahkaha atmanın gerginliği, endişeyi, öfkeyi azalttığını gösterdi. Çocuğunuz ile oynayarak ve gülerek birçok disiplin problemini çözebilir ve çocuğunuzun stresli ve travmatik bir durumdan sonra iyileşmesine yardımcı olabilirsiniz. Başka bir deyişle, çocuğunuz ile birlikte gülmek ve onlara komiklik yapmak zaman kaybı değildir.

Bağlanmayı güçlendirici oyunlar, bilimsel araştırmalara dayalıdır. Araştırma bulguları, dokuz farklı tarzdaki aktivitenin duygusal ve davranışsal problemler yaşayan çocukların üzerindeki olumlu etkisini desteklemektedir. Bu oyunlardan tüm çocuklar yararlanabilir, duygusal açıdan sağlıklı ve davranış açısından bir sıkıntısı olmayan çocuklar bile.

Bağlanmayı Güçlendirecek Oyunların Özellikleri

İnteraktif oyunlardır.

Buradaki oyunlardan sonra kendinizi çocuğunuza daha yakın hissedeceksiniz ve birbirinizin içindeki en yüksek potansiyeli çıkarmış olacaksınız.

Kahkahayı içinde barındırır.

Bağlanma temelli oyunlarla çocuklarınıza gülmeyi değil, onlarla ile birlikte gülmeyi öğreneceksiniz. Kahkaha gerginliği, endişeyi ve öfkeyi azaltır.

Hem çocuğunuzun hem de sizin girişimde bulunduğunuz oyunlardır.

Çocuğunuz, bağlanmayı güçlendirecek oyunları oynama girişiminde bulunabilir,  bu aktiviteler onun bu davetini fark etmenize yardımcı olabilir.  Etkinlikleri, belli bir disiplin problemini çözmek yada çocuğunuza zor zamanlarda yardımcı olmak için siz de başlatabilirsiniz.

Özel bir malzeme gerektirmez

Bağlanmayı güçlendirici oyunların en büyük avantajı serbest ve masrafsız olmasıdır. Etkinliklerin çoğunda herhangi bir malzemeye gerek yoktur, ama bazı oyunlar evinizde hali hazırda olan oyuncak ve eşyaları (bebek, yastık, vb.) içerir.

Her yerde ve her zaman oynanabilir.

Bu aktiviteleri banyoda, arabada, parkta, doktorunuzun ofisinde, yada uyku vaktinde yapabilirsiniz.

Tanıdık etkinlikleri içerir.

Ce-ee oyununu oynarken çocuğunuz bir aslan gibi kükrerse korkmuş gibi yapın, yada kardeş kıskançlığı ile baş etmek için bir oyun bulun, böylece zaten bağlanmayı kuvvetlendirici oyunları uyguluyorsunuz demektir.

Ne değildir?

Yumuşak disiplin demek değildir.

Bağlanmayı kuvvetlendiren oyunlar, sizin sınır koymanıza ve sık rastlanılan disiplin problemlerini çözmenize yardımcı olur. Çocuğunuz, iş birliği yapmaya daha istekli hale gelecek ama şımarık olmayacak yada hayattaki her şeyi eğlence odaklı olmalı diye düşünmeyecektir.

Çocuklara agresif olmayı öğretmez.

Buradaki bazı oyunlar, çocukların fiziksel olarak aktif olmasını destekleyecek ama çocuklarınızın daha öfkeli veya hiperaktif olmasına sebep olmayacaktır. Aksine çocuğunuzun daha sakin, yumuşak, şefkatli ve uzlaşmacı olmasını sağlayacaktır.

Dalga geçme biçimi değildir.

Bu tarz oyunlar, çocukların kendilerine ve duygularına saygı gösterir. Çocukları hiçbir şekilde küçümsemez, kapasitesiz yada yetersiz hissetmelerine neden olmaz. Bunun yerine, çocuğunuzun özgüvenini pekiştirir.

Rekabeti içinde barındırmaz.

Geleneksel oyun ve sporların aksine bu oyunun kazanını yada kaybedeni yoktur. Bu oyunlarda esas olan herkesin iyi vakit geçirmesi ve kimsenin kaybetmiş hissetmemesidir. Oyun boyunca herkes kazanır.

Belirli kuralları yoktur.

Bu aktiviteler günden güne değişebilir. Siz ve çocuğunuz, buradaki oyunları farklılaştırıp kendi versiyonunuzu yaparak keyifli hale getirebilirsiniz. Sizin icat ettiğiniz oyunlar, aile geleneğinizi eşsiz hale getirebilir.

 

OYUNLAR

Tuvalet Eğitimi

Bebekliğe geri dönüş oyunları

Eğer çocuğunuz izin verirse, oyun içinde altına bez takıp sanki bebekmiş gibi davranabilirsiniz. Onu bebek gibi sallayın, mama verin, şarkı söyleyin, ve ce-ee gibi oyunlar oynayın.  Bu oyun, her zaman şefkatli bir kabullenme hissi ile yapılmalıdır, dalga geçer veya iğneleyici bir şekilde olmamalıdır. Eğer bebeğiniz güvenilir bir şekilde bebekliğine geri dönebileceğini ve sizin onu büyümek için zorlamadığınızı hissederse, büyümek için gerekli olan duygusal gücü kazanacaktır.

Hayali Oyunlar

Oyuncak bebek veya peluş hayvanlar, büyük  bir lazımlık, bez, külot, ve kahverengi top hamurlar yada killer alın. Çocuğunuzun oyunu başlatmasına izin verin ama oyunun içine dahil olun. Çocuğunuzun tek başına oynamasını beklerseniz, çocuğunuz olumlu gelişme göstermez.  Eğer çocuğunuz oyunu başlatmazsa, siz lazımlığı yere koyup bebeğin yada peluş oyuncağın çişini yada kakasını yapması gerektiğini söyleyin.

Eğer çocuğunuzun kakasını yapmaktan korktuğunu düşünüyorsanız, oyuncak bebek lazımlıktayken korkuyormuş gibi oynatın. Oyuncak bebeğin kitabın üstüne yada çamaşır sepeti gibi olmadık yerlere tuvaletini yaptırabilirsiniz. Hedef çocuğunuzu güldürmek.  O güldükçe, tuvaletini yapmamasının altında yatan korkuları ve gerginliği çözülecektir.

 

Kardeş Kıskançlığı

Rol değişimli oyunlar

Eğer çocuğunuz kardeşine agresif bir şekilde davranıyorsa, küçük olanı korumak için davranışını durdurmanız gerekecektir. Bunu güç dengesini değiştiren oyunlar ile yapabilirsiniz.

Örneğin, çocuğunuz ile yastık savaşı yapın ve sizi devirmesine izin verin. Onun tarafından devrilmeyi abartılı bir şekilde canlandırın ve gülmesine imkan verin. Onun tarafından, düşürülmeye, kaldırılmaya hatta sizi yerde döndürmesine izin verin. Çocuğunuzun, kardeşi ile bir takım olarak, yastık savaşında sizi devirmesine fırsat tanıyın.

Uzlaşma

Eğer çocuklarınız bir oyuncağı paylaşamıyorsa, iki seçeneğiniz var. Çocuklarınız ile uzlaşmaya gidebilirsiniz veya sizin belirlediğiniz oyunlara katılımını sağlayabilirsiniz. Uzlaşma yöntemi, çatışmayı sona erdirmek için paylaşılamayan oyuncağı kısa süreli kaldırmak ve iki çocuğunuzun nasıl oynamak istediğini ve ne hissettiğini anlatmalarını teklif etmek ile başlar. Çocuklarınızın duygularını onlara söyledikten sonra, onların çözüm yollarını düşünmelerini destekleyin, bu sırada kendi çözümlerinizi söylemekten kendinizi alıkoyun. Çocuklar, genellikle çok yaratıcı ve orijinal çözümlerle gelirler. Çok küçük yaştaki çocuklar, sıra ile oyuncak ile oynama, ortak bir oyun bulma yada başka bir şeyle oynama gibi uzlaşma çözümleri için bir yetişkine ihtiyaç duyabilir.

Boşanma

Hayali Oyun

Eğer çocuğunuz peluş hayvanlar, bebekler ve kuklalar ile oynamayı sevecek yaştaysa, kendi aileniz gibi bir hayvan ailesi oluşturabilirsiniz. Ailenizin hikayesini şu şekilde canlandırın: “ Anne ayı ile baba ayı artık iyi geçinemiyorlarmış bu yüzden farklı yerlerde yaşamaya karar vermişler. Baba ayı, bu evde yaşamaya gitmiş, anne ayı da şuradaki diğer eve yaşamaya gitmiş. Fakat, her ikisi de bebek ayıyı çok seviyormuş ve onunla birlikte yaşamak istiyormuş. Bu yüzden, bebek ayının bazı zamanlar anne ayıda, bazı zamanlar baba ayıda yaşamasına karar vermişler. Anne ayı ile baba ayı artık birlikte yaşamak istemeseler de, bebek ayıyı çok seviyorlarmış ve onu sonsuza kadar sevmeye devam edeceklermiş.”

Eğer çocuğunuz bu oyunun içine kendini dahil ederse, onun duygularını birlikte keşfedebilirsiniz. Örneğin şöyle diyebilirsiniz: “Sence bebek ayı, baba ayı başka bir eve taşınınca nasıl hissetmiştir?” “Bebek ayı baba (anne) ayıya onu bıraktığı için kızgın mıdır?” Eğer bu soruya çocuğunuz onay verirse bebek ayının baba (anne) ayıya vurmasına izin verebilirsiniz. Siz de bunu canlandırabilirsiniz yada onun yapmasını teklif edebilirsiniz. Eğer  bu hayali oyun çocuğunuzu güldürüyorsa, doğru yoldasınız demektir. Eğer çocuğunuz oyunu  devam ettirirse, onun oyunu  istediği gibi kurmasına izin verin. Bu hayali oyun ile onu anladığınızı ve duygularına hak verdiğinizi göstermiş olursunuz. Aynı zamanda, bu oyun ile hem gerçek bir bilgi vermiş olursunuz hem de ona güven vererek onu asla terk etmeyeceğinizi gösteren bir hikaye anlatmış olursunuz.

Boşanma kelimesini farklı ve komik şekillerde telaffuz edeceğiniz ve üstüne güleceğiniz bir oyun oynayabilirsiniz.

Bazı aileler çocukların agresif davranışlarını desteklemek yerine bu tarz davranışları durdurmaları gerektiğini düşünür. Fakat çocuğunuzun sizi yastık savaşında devirmesi yada babasının (veya annesinin) resmini hırpalaması onu daha agresif hale getirmez. Aksine, bu oyunlar onun öfkeyi gülerek açığa çıkarmasına izin verir, bununla birlikte şiddet yada intikam arzusunu azaltır.

Okul Stresi

Akran Zorbalığı 

Çocuğunuz, size kötü bir arkadaşın oyuncak kulesini devirdiğini söylerse, bu deneyimini anlatabileceği sembolik bir oyun kurun. Küçük bir kule inşa edin ve zorba arkadaşı temsil eden canavar kukla ile kuleyi devirin. Çocuğunuz, bunu eğlenceli bularak kuklanın yerine geçmek isteyebilir ve onun gibi kuleleri devirmek isterse, ona bu imkanı tanıyın. Bu oyunu birkaç kere oynayarak bu konu ile ilgili kendine güveninin gelmesini sağlayabilirsiniz.

Eğer çocuğunuz büyükse, ona zorba arkadaşının resmini yada hamurdan heykelini yaptırtın ve sonra da bunu bozmasına izin verin. Fakat, bu oyunu çok ciddi bir iş haline getirmeyin. Güleceği bir ortam yaratın ve zorba olarak yaptığınız heykelin can çekiştiğini abartılı bir şekilde gösterin.  Çocuğunuz buna muhtemelen gülecektir, aynı zamanda öfkesi ve gerginliği azalacaktır.

Okul Kuralları Hakkında Endişe

Çocuğunuz, öğretmeni çok sert ve disiplinli olmasa bile, okul kurallarını bozmaya dair endişe duyabilir. Bu durum genelde evde hiç cezalandırılmayan çocuklarda görülür. Bu tip çocukları, herhangi bir ufak ceza bile tedirgin edebilir.

Çocuğunuzun bu endişesi ile baş etmesine yardımcı olmak için komik ve anlamsız okul kuralları hazırlayabilirsiniz. Örneğin: 1) Okulda yangın çıkarmak yasak. 2) Hiçbir çocuk okula araba kullanarak gelmemelidir. 3) Hiçbir çocuk okula çıplak gelemez. 4) Okulda kitapları yemek yasak. Siz bu kuralları çok ciddi bir şekilde koyup ona söylediğinizde, çocuğunuz çok eğlenecektir. Bundan sonra okula daha rahat ve kendine güvenerek gidecektir.