- Gün içinde düzenli beslenme alışkanlığı edinmek önemlidir. Ana öğün ve atıştırmalıklar, çocuğun istediği miktarda olmalı ve zorla yemek yedirilmemelidir. Yiyecek grupları şu şekilde olmalıdır:
- Meyve ve sebzeler (her gün 3 öğün sebze ve 2 öğün meyve yenmeli)
- Ekmek ve tahıllı gıdalar
- Et, balık, tavuk, yumurta, kuru baklagiller
- Süt, yoğurt, peynir
- Büyüme: Bu yaş çocuklarının düzenli ve hızlı bir büyümeleri olduğu için, enerji ve besin ihtiyaçları yüksektir ve rejim tavsiye edilmez. Kilosu fazla olan çocuklarda ise şu noktalara dikkat etmek gerekir:
- Tüm aile için sağlıklı beslenme alışkanlıklarının elde edilmesi önemlidir.
- Atıştırmalıkların doyurucu, yararlı ama enerji açısından düşük olmaları gerekir. Bu konuda http://www.saglikliatistir.com/ sitesini takip edip, uygun atıştırmalıkları seçebilirsiniz.
- Gün içinde düzenli aktivitenin sağlanması gerekir. Her gün en az 1 saat süreyle, mümkünse birkaç saat süreyle düzenli aktivitelerin programlanması gerekir.
- İştah: Bu yaştaki çocuklar, iştahlarına göre yemek miktarlarını ayarlayabilirler. Onlara bu konuda güvenmeliyiz. Vücutlarının ihtiyacı kadar yemek yemeyi becerebilriler. Ancak zorla yedirildikleri takdirde bu yetilerini kaybedebilirler.
- Tabaklarını temizlemeye zorlamayın veya ödül olarak tatlı teklif etmeyin. Bunlar yanlış alışkanlıkların yerleşmesine, aşırı beslenmeye sebep olabilir.
- Bunun yerine, tabaklarına, yiyebilecekleri kadar yemek koyun. Tabaklarını bitirdikçe eklemeler yapın. Her çocuğun yemek ihtiyacı, günden güne veya saatten saate değişiklik gösterebilir.
- Yemek miktarı konusunda çocuğunuza güvenin, kararı ona bırakın
- Aktivite: bu yaştaki çocukların günde en az 1 saat aktif olarak hareketli olmaları gereklidir. Bu süre birkaç saate de çıkabilir.
- Bu şekilde sağlıklı bir kiloya sahip olurlar ve ileride gelişecek hastalıklardan kendilerini korurlar, konsantrasyonlarını geliştirirler, vücutlarına ve kendilerine güveni arttırırlar.
- Aktif hareketlilik, vücudun hareket becerilerini arttırır
- Bu aktivitenin dışarıda olması, vücudun daha da hareketli olmasını sağlar.
- Yaratıcı oyun saatleri de çocuğun beyinsel gelişimi için çok önemlidir.
- Bu aktiviteler her gün için planlanmalı ve düzenli bir şekilde gerçekleştirilmelidir.
- Hareketsiz geçirilen süreler de azaltılmalıdır. Çocuklar yürümek için teşvik edilmelidirler.
- Tv, akıllı telefon ve bilgisayar ile geçirilecek saatler sınırlandırılmalıdır. Bu süre günde 1 saati geçmemelidir.
- Arabaya binmektense yürümeyi teşvik etmek gerekir
- Aile ile beraber yemek:
- Yemek sadece enerji ve gıda almak için yapılması gereken bir aktivite değildir.
- Aksine, anne, baba ve çocukların aynı masaya oturup beraber yemek yemesi, tüm ailenin bir araya gelmesi, sohbet etmesi ve mutlu bir anı paylaşması için çok iyi bir fırsat olarak görülmeli ve değerlendirilmelidir.
- Bu yemek anlarında:
- Çocuklarınızı sohbet etmeye ve gün içinde yaşadıklarını konuşmaya teşvik edin
- TV ve radyoyu kapalı tutun. Tefonlara kesinlikle cevap vermeyin
- Çocuklarınız doydukları zaman, ısrar etmeyin
- Sağlıklı beslenme ile ilgili bazı küçük mesajları yemek sırasında verebilirsiniz: süt içmek dişler için iyidir vs gibi.
- Sağlıklı atıştırmalıklar: Ana öğünler arasında alınan atıştırmalıkların da çok önemi vardır. Bunların sağlıklı olması, besin değeri açısından yüksek, kalori açısından düşük olmaları önemlidir. http://www.saglikliatistir.com/ web sayfasından gerekli bilgileri alabilirsiniz.
- Günlük beslenmede 3 ana öğün (kahvaltı, öğlen, akşam) olmalıdır. Bunlara ek olarak, bu yaş çocukların 2 veya 3 atıştırmalık öğünü olabilir.
- Yemek ve atıştırmalıkların arasının en az 1,5 – 2 saat olmasına dikkat edilmelidir
- Atıştırmalık olarak, meyve, süt ürünleri ve tahıllar öne çıkarılmalıdır
- Beslenmede hiçbir şeyi tamamen kısıtlamayın. Yani çocuklarımız zaman zaman (haftada 1 veya 10 günde 1) cips, hamburger, lolipop gibi atıştırmalıklardan da yiyebilirler. Ancak bunlar gerçekten arada bir (yaş günleri, aile toplantıları vs gibi durumlarda) alınmalı, düzenli bir yemek öğünü olarak düşünülmemelidir. Bu tür gıdalar sık alındıkları takdirde:
- Besleyicilikleri düşük gıdalar gereksiz bir şekilde alınmış olurlar
- Gereksiz miktarda yüksek kalorili bir beslenme yapılmış olur ve obezite riski artar
- Diş çürüğü riski artar
- Kabızlık oluşabilir
- Sıvı alımı da bu yaşlarda önem kazanır. Günlük 1-1,5 litre civarında sıvı tüketimi tavsiye edilir. Alınabilecek en iyi sıvı sudur. Tatlandırılmış içecekler bu yaş için uygun değildir. Meyve suyundan çok, meyve tüketimi teşvik edilmelidir.
Prof. Dr. Mehmet Vural